Profesor Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk – literaturoznawczyni z antropologicznym zacięciem, germanistka i badaczka pamięci − przedstawia, w jaki sposób Günter Grass skonstruował literacką alternatywną wizję przeszłości Gdańska. Grassa Gdańsk ze swoim kulturowym splotem to nie tylko kulisy akcji, to również bohater gdańsko-kaszubsko-pomorskich powieści. To nie tylko zaczadzona nazizmem niemiecka prowincja, ale także miasto na styku kultur. „Pisarz z Wrzeszcza” (Lech Bądkowski) scalił makronarracje narodowe o przeszłości miasta – niemiecką i polską – z opowieściami ‘przeciw-pamięci’ kaszubską, żydowską oraz kobiet, tworząc uniwersalną opowieść o pograniczu. Na przykładzie losów społeczności żydowskiej Wolnego Miasta Gdańska noblista pokazał mechanizm korozji demokracji, której konsekwencją było społeczne przyzwolenie na Holokaust. Dla artysty zaangażowanego sztuka stanowiła ważne medium dialogu społecznego, obywatelskiego i międzykulturowego.